Kołowrót to nie prastary symbol Słowian.

kołowrót
Współczesny kołowrót.

Skąd wziął się dobrze znany wszystkim symbol kołowrót?

Kołowrót / Kolovrat – Symbol w obecnej dobrze znanej wszystkim formie, z zaostrzonymi ramionami, i jego nazwa zostały użyte po raz pierwszy w Rosji w latach 90 ubiegłego wieku. W 2001 roku rosyjski związek rodzimowierczy „Związek Słowiańskich Wspólnot Słowiańskiej Rodzimej Wiary” zamieścił go w swoim godle. Wtedy też, Kołowrót stał się powszechnie używany przez środowisko Słowiańskie na całym świecie. Według historyka i teologa Romana Bagdasarova nie ma znanych źródeł historycznych odnoszących się do swastyki jako Kołowrotu w Rosji a etnograf Katerina Dorotkova twierdzi, że w ciągu 41 lat jej pracy nigdy nie spotkała się z nazwą „Kolovrat” w rosyjskich wioskach.

tumblr_n3iv7kJRRV1qfg0tlo2_400
Słoneczko, Stanisław Jakubowski „Prasłowiańskie motywy architektoniczne”. Ewidentnie widać, że nie ma zaostrzonych ramion.

Początków Kołowrotu jako symbolu Słowiańskiego można doszukiwać się w grafikach polskiego malarza i grafika Stanisława Jakubowskiego, który to w 1923 roku wydał zbiór grafik „Prasłowiańskie motywy architektoniczne”. Artysta zamieścił podobny symbol na drewnianym monumencie i nazwał go „Słoneczko”. Od momentu wydania albumu, Słoneczko stało się powszechnym symbolem wczesnosłowiańskim umieszczanym w pobliżu miejsc pochówku poległych, chociaż nie ma na to żadnych dowodów. Grafiki zawarte w albumie uważane są za fikcje artystyczną a większość symboli w nich zamieszczonych nie są w żaden sposób potwierdzone na terenach Słowiańszczyzny. W przeciwieństwie do innych symboli, t.j. Swarzycy czy Rozeta (gwiazda heksapentalna), symbol Słoneczka w takiej formie jak narysował go Stanisław Jakubowski w ogóle nie występuje na znaleziskach archeologicznych, ani nie zachował się jako element zdobniczy w kulturze ludowej Słowian. Kołowrót czy też Słoneczko to nic innego jak dwie Swarzyce nałożone na siebie. Na znaleziskach archeologicznych z terenów Słowiańskich i sąsiednich znajdziemy różne symbole ośmio czy sześcioramienne ale żaden z nich nie jest identyczny jak Kołowrót czy Słoneczko. Przeważnie są to symbole sześcioramienne lub ośmioramienne o zaokrąglonych ramionach.

31945671_1029192127228694_1182419550449172480_n
Podwójna Swarzyca, podobizna greckiej Artemidy bogini księżyca i śmierci.

Istnieje symbol podwójnej Swarzycy, który jest najbardziej ze wszystkich symboli podobny do symbolu Słoneczka. Znajduje się on na podobiźnie greckiej bogini Artemidy, datowanej na około 900 rok p.n.e.

Symbole z Giecza
Symbole z Giecza

Jest jeszcze jeden artefakt, tym razem z terenów Polski, na którym jak niektórzy twierdzą znajduje się symbol podwójnej Swarzycy. Niestety do dzisiejszych zachował się tylko szkic na podstawie którego ciężko stwierdzić czy symbol który na nim widnieje to podwójna Swarzyca czy może podwójny Triskelion. Być może dwa ramiona uległy zatarciu a być może w ogóle ich tam nie było?

Symbol z Giecza
Symbol z Giecza, podwójny Triskelion.

Minęło zbyt dużo czasu żeby jednoznacznie ustalić czy Słowianie używali symbolu podwójnej Swarzycy. Nie wiadomo też skąd Stanisław Jakubowski czerpał inspiracje tworząc swoje grafiki. Być może dowód który to potwierdzi czeka cały czas na odkrycie.

A.Buko - Archeologia polski wczesnośredniowiecznej
Symbole na glinianych naczyniach znalezionych w Kruszwicy. A.Buko – „Archeologia polski wczesnośredniowiecznej”.

Reasumując, współczesny kołowrót jako symbol współczesnego środowiska Słowiańskiego, niech będzie ale robienie z niego prastarego symbolu Słowian, zdecydowanie nie. Zaczyna dochodzić do takich kuriozalnych sytuacji, że symbol ten zamieszczany jest na okładkach historycznych książek, na rysunkach przedstawiających Prasłowian które potem zamieszczane są w różnych artykułach itd. W szczególności, że mało kto używa go w formie z prostymi ramionami a nie sierpowatymi. Zresztą to się tyczy nie tylko tego symbolu. Jest to celowe przeinaczanie i zakłamywanie historii. Ja rozumiem, że ten symbol jest łatwiejszy do przełknięcia niż czteroramienna Swarzyca ale na litościwego Swaroga nie dajmy się stłamsić.

Autor: Karol Gruszewski, Słowiańskie Koszulki.

10 Comments

  1. Kolo pisze:

    Dlaczego autor (który w opublikowanej treści używa „ja”) nie podpisał się pod swoim materiałem?

    Polubienie

    1. W sumie nie pomyślałem o tym żeby podpisywać się pod wszystkim. Można znaleźć na blogu kto to jest ten „ja” i to chyba wystarczy 🙂

      Polubienie

      1. Lis pisze:

        Tekst trzeba podpisać w związku z prawem autorskim.

        Polubione przez 1 osoba

  2. Szturmowiec pisze:

    Dwie kwestie:

    1. Czy Swarga/Swastyka (niekiedy spotyka się wersje Kołowrota) można jednoznacznie interpretować jako religijny i solarny symbol boga Swaroga/Swarożyca? Kilka przykładów:

    ‚Wśród słowiańskich symboli znaleźć można przede wszystkim kilka wariantów swastyki, różniących się takimi szczegółami, jak liczba ramion (czteroramienna swarga/swarzyca, ośmioramienny kołowrót itp.), które interpretuje się jako symbole bóstw solarnych (Swaróg/Swarożyć), słońca, ognia i ciepła. W słowiańskiej mitologii znalazło się także miejsce dla symboli przynależnych innym bogom – trójkąt Welesa czy sześciokątny znak Peruna. Warto także zwrócić uwagę na tajemniczy symbol zwany Rękami Boga.” https://slowianskibestiariusz.pl/symbole/

    ”Svastika znaczyło w sanskrycie tyle co źródło – coś, co przynosi szczęście i pomyślność. W kręgach słowiańskich swastyka była też nazywana swargą, swarzycą bądź swarożycą. Skojarzenia ze słowiańskim bogiem słońca Swarogiem / Swarożycem nie są tutaj przypadkowe – swastyka symbolizowała właśnie Słońce i kult solarny. Prawoskrętna swastyka naśladuje kształtem ramion ruch Słońca (widzianego z północnej półkuli). Taki talizman mógł być symbolem bogiń i płodności. Lewoskrętne swastyki były mniej popularne i należało je raczej kojarzyć z nocą i magią.”
    ”Zwyczajowo swastyka była rodzajem równoramiennego krzyża z ramionami zagiętymi pod kątem prostym. Czasem jednak kształt swastyki był nieco modyfikowany. Przykładem takiej wariacji jest ośmioramienny kołowrót słowiański. Ten rodzaj swastyki był szczególnie popularny wśród Słowian, kreślono ten znak na domach, chcąc w ten sposób odstraszyć od domostwa wszelkie zło pojawiające się na świecie pod postacią demonów. Zabieg ten miał też ochronić domostwo przed niszczycielskim wpływem pogody.”https://www.slawoslaw.pl/symbole/

    ——————————————————————————————————————————

    2. Czy kołowrót/słoneczko (8 ramienny) można jednoznacznie interpretować jako ówczesny artystyczny wymysł Jakubowskiego a rozpowszechniony przez nacjonalistycznych neopogan i faszystów z Rosji oraz neopogan w wczesnośredniowiecznych grup rekonstrukcyjnych?

    https://stopnacjonalizmowi.wordpress.com/2019/04/17/kolowrot-symbol-neopogan-i-neofaszystow/
    https://wiaraprzyrodzona.wordpress.com/symbole-slowianskie/?fbclid=IwAR2oINTBUPy8WUVKyGfUA_eBXV7ObVjTJpfvyYSHyJ1J7LjkktUTsGn8ie4

    PS. Tutaj taka dygresja z Bałkan lecz podobieństwo mocno dyskusyjna
    http://www.historycy.org/index.php?showtopic=102369&st=45

    Polubienie

  3. Bogusław pisze:

    Szturmowcy to chyba wolą czarne słońce Himmlera i tak 😉

    Polubienie

Dodaj komentarz